Σύντομος Ιστορική Διαδρομή της Ιεράς Μονής
Ἡ Ἱερά καί Σεβασμία Μονή τοῦ Παντοκράτορα Ταώ, ἱδρύθηκε τόν 9ο αἰ. ὡς ἀνδρικό κοινόβιο. Στή διάρκεια τῆς μακραίωνης ἱστορίας της γνώρισε ἀλλεπάλληλες καταστροφές καί λεηλασίες, γνώρισε ὅμως καί χρόνια μεγάλης ἄνθησης καί αἴγλης. Κατά τήν πρώτη περίοδο τῆς ζωῆς καί δράσεώς της, τή βυζαντινή περίοδο, ἀνεδείχθη δευτέρα Μονή τῶν Βαλκανίων μετά ἀπό τή Μονή Δαφνίου, μέ πολυπληθῆ ἀδελφότητα πού ξεπερνοῦσε τόν ἀριθμό τῶν ἑξακοσίων Μοναχῶν.
Ἡ συγκινητικότερη καί μαρτυρική ὅμως σελίδα στήν ἱστορία τῆς Μονῆς εἶναι ἡ περίοδος τῆς Τουρκοκρατίας καί κυρίως ἀπό τό 1570 ἕως τό 1680. Σ' αὐτά τά δύσκολα χρόνια, ἡ Ἱερά Μονή τοῦ Παντοκράτορα ὑπῆρξε πνευματικό λίκνο καί πηγή ἐθνικῆς ἐμπνεύσεως, ἀφυπνίσεως καί προσφορᾶς γιά τήν χειμαζόμενη Ρωμιοσύνη τῆς Ἀττικῆς ἀλλά καί τοῦ εὐρύτερου τουρκοκρατούμενου Ἑλληνισμοῦ.
Σύμφωνα μάλιστα μέ τήν παράδοση, ἡ Μονή ἀκολουθοῦσε τό Στουδίτικο τυπικό ὡς πρός τήν τέλεση τῆς Θείας Λατρείας, φέρουσα στήν Ἀττική τό τυπικό τῶν Ἀκοιμήτων της Κωνσταντινουπόλεως, δηλαδή τῆς ἀδιαλείπτου τελέσεως ὅλων τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν τοῦ εἰκοσιτετραώρου στό Καθολικό τῆς Μονῆς. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι στίς μέρες μας, ἴσως εἶναι ὁ μοναδικός Ναός στήν Ὀρθοδοξία πού σώζεται ὡς Ἀκοίμητη Μονή καί ἕνας ἀπό τούς ἐλαχίστους ἑξαγωνικούς Ναούς πού σώζονται στόν Ἑλλαδικό χῶρο.
Ἀπό τό 1570 καί μετά, οἱ Πατέρες τῆς Μονῆς ἀναδεικνύονται μεγάλα πνευματικά ἀναστήματα τῆς ἐποχῆς τους. Οἱ τελευταῖοι ἀπό αὐτούς, ἐπεσφράγισαν μέ τό αἷμα τούς τήν ἀφοσίωση καί τήν ἀγάπη τους στό Νυμφίο τῶν ψυχῶν τους Κύριο ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστό, λαμβάνοντας τό στέφανο τοῦ Μαρτυρίου κατά τήν νύκτα τῆς Λαμπροφόρου Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μετά τήν Θείαν Λειτουργίας τό 1680.
Ἡ Χάρις τοῦ Παντοκράτορος Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τρεῖς αἰῶνες μετά τό Μαρτυρικό τέλος τῶν 179 Ὁσιομαρτύρων Πατέρων αὐτῆς, μᾶς ἐχάρισε τήν εὐλογία τῆς θαυματουργικῆς ἀποκαλύψεως τῶν Ἱερῶν Τους Λειψάνων. Τό γεγονός αὐτό συνεκλόνισε καί κατασυγκίνησε τήν Ἀδελφότητα τῆς Μονῆς ἀλλά συγκλονίζει καί τό πλῆθος τῶν φιλομονάχων προσκυνητῶν αὐτῆς. Παράλληλα, ἡ εἴδηση διεδόθη σέ ὅλο τόν Ὀρθόδοξο κόσμο, στή συνείδηση τοῦ ὁποίου ἑδραιώθηκε ἕνα βαθύ αἴσθημα σεβασμοῦ καί εὐλαβείας πρός τούς παντοκρατορινούς Ὁσιομάρτυρες, ἀποδίδοντας στά Ἱερά τούς Λείψανα, τήν πρέπουσα προσκύνηση, εὐλάβεια καί τιμή σέ κάθε εὐκαιρία.
Ἔκτοτε οἱ 179 Καλλίνικοι Νεομάρτυρες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ἀποτελοῦν ἕνα ἀκόμη φάρο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, ἀλλά καί πηγή ἰάσεων καί παντοίας βοηθείας σέ ὅσους καταφεύγουν σ' Αὐτούς γιά τήν πρός τόν Θεόν πρεσβεῖες Τους.
Ἡ μνήμη τῶν 179 Ὁσιομαρτύρων Ἁγίων Πατέρων τῶν ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονή Παντοκράτορος σφαγιασθέντων ὑπό τῶν ἀθέων Ἀγαρηνῶν κατά τό ἔτος 1680, ἑορτάζεται τήν Τρίτη της Διακαινησίμου.